Ngồi chéo chân, hay còn gọi là ngồi vắt chéo chân, là một thói quen phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt với dân văn phòng hoặc những người làm việc ngồi nhiều. Nhiều người cho rằng tư thế này mang lại sự thoải mái, lịch sự hoặc thậm chí là phong cách. Tuy nhiên, tác động của ngồi chéo chân có thể vượt xa những gì chúng ta tưởng tượng, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu duy trì lâu dài. Theo các nghiên cứu y khoa, tư thế này có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu, hệ xương khớp, thậm chí là khả năng sinh sản. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết tác động của ngồi vắt chéo chân, dựa trên các nguồn y tế đáng tin cậy và tham vấn từ Bà Võ Ngọc Yến Nga – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng và xương khớp. Mục tiêu là giúp bạn hiểu rõ hơn để điều chỉnh thói quen, bảo vệ sức khỏe.

Theo Bà Võ Ngọc Yến Nga, “Ngồi chéo chân tuy mang lại cảm giác thư giãn ngắn hạn nhưng có thể gây mất cân bằng khí huyết, dẫn đến các chứng đau mỏi và suy giảm chức năng cơ thể theo thời gian.” Chúng ta hãy cùng khám phá các khía cạnh cụ thể.

Lợi ích của ngồi chéo chân

Mặc dù chủ yếu được biết đến với các tác hại, một số nghiên cứu cho thấy tác động của ngồi chéo chân không hoàn toàn tiêu cực nếu chỉ thực hiện trong thời gian ngắn. Ví dụ, tư thế này có thể giúp giảm mệt mỏi cơ bắp bằng cách giảm hoạt động của cơ ngoài và cơ trong, mang lại lợi ích sinh lý tạm thời. Ngoài ra, ngồi chéo chân có thể hỗ trợ giảm táo bón bằng cách tạo áp lực nhẹ trong ổ bụng, giúp đẩy phân dễ dàng hơn. Đối với những người có chân dài ngắn không đều, tư thế này có thể tạm thời điều chỉnh chiều cao khung chậu, cải thiện tư thế. Tuy nhiên, các lợi ích này chỉ mang tính ngắn hạn và không bù đắp được rủi ro lâu dài, đặc biệt nếu ngồi hơn 30 phút mỗi lần.

Tác hại của ngồi chéo chân

Khi bạn ngồi chéo chân, cơ thể mất cân bằng trọng lượng và tính đối xứng vốn có, tạo áp lực không đều lên cột sống, khớp và cơ bắp. Tư thế này nếu duy trì lâu dài có thể dẫn đến những vấn đề về sức khỏe tổng thể, từ lưu thông máu đến hệ xương khớp. Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên tránh thói quen này để ngăn ngừa các bệnh mãn tính.

Lưu thông máu kém

Ngồi chéo chân khiến chân này đè lên chân kia, chèn ép các mạch máu tại vị trí tiếp xúc, không còn không gian cho máu lưu thông tự do. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn hoặc tăng áp lực trong hệ tuần hoàn, khiến máu khó di chuyển về tim. Bà Võ Ngọc Yến Nga giải thích: “Trong Đông y, tư thế này làm khí huyết ứ trệ, dễ sinh ra chứng tê bì, lạnh chi.”

Những ảnh hưởng cụ thể bao gồm:

• Suy giãn tĩnh mạch: Do suy giảm chức năng van tĩnh mạch, gây trào ngược hoặc tắc nghẽn dòng máu, tăng áp lực tĩnh mạch và dẫn đến giãn mạch.
• Tăng huyết áp tạm thời: Đùi này đặt lên đùi kia làm tăng lượng máu đẩy từ tim, hoặc tăng lực cản ở cơ chân, dẫn đến huyết áp tăng.
• Hình thành cục máu đông: Lưu thông máu bị cản trở, đặc biệt nguy hiểm với người có nguy cơ tụ máu.

Khi ngồi chéo chân hơn 3 tiếng, cơ thể có thể xuất hiện biểu hiện như tê ngứa ran ở tứ chi, tay chân lạnh, mệt mỏi.

Ảnh hưởng xương khớp

Như đã đề cập, ngồi chéo chân khiến trọng lượng cơ thể không phân bổ đều, tạo áp lực không cân bằng, dẫn đến tác động tiêu cực lâu dài lên hệ xương khớp. Cấu trúc xương khớp con người được thiết kế đối xứng, đặc biệt khu vực khung chậu và đôi chân. Khi ngồi vắt chéo, sự cân bằng này bị phá vỡ, gây xáo trộn ở vùng xương chậu, cột sống và khớp.

Sự cân bằng của cột sống và xương chậu khi ngồi đúng tư thế (ảnh trái) và những thay đổi khi ngồi chéo chân (ảnh phải).

Những ảnh hưởng bao gồm:

• Lệch khung xương chậu: Biểu hiện một bên cao, một bên thấp, kéo theo lệch cột sống.
• Nguy cơ thoái hóa khớp: Xương bánh chè chạm vào xương khác, gây đau khớp gối, làm trầm trọng thoái hóa sụn.
• Đau lưng, biến dạng cột sống: Áp lực bất đối xứng lên khớp giữa xương chậu và thắt lưng, gây căng cơ, sưng sụn, dẫn đến viêm khớp và thoái hóa.
• Đau dây thần kinh tọa: Áp lực lên dây thần kinh gây tê, đau hông và chân, có thể gây chấn thương dài hạn.

Biểu hiện khi ngồi lâu: Đau nhức khớp, cứng khớp, đau mỏi lưng, cổ, vai gáy.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới

Việc ngồi vắt chéo chân có thể ảnh hưởng đến sự hình thành tinh trùng ở nam giới. Nhiệt độ tăng ở khu vực sinh dục tác động tiêu cực đến chất lượng và số lượng tinh trùng, giảm khả năng thụ tinh và tăng rủi ro sinh sản. Bà Võ Ngọc Yến Nga lưu ý: “Đông y coi đây là nguyên nhân làm suy giảm thận khí, ảnh hưởng đến sinh lực.”

Ảnh hưởng tới dáng đi

Ngồi chéo chân dồn áp lực lên đầu gối và khớp chân, khiến xương chậu xoay và mất cân bằng, ảnh hưởng đến cơ hông và tư thế tổng thể. Xương chậu nghiêng một bên dẫn đến dáng đi không tự nhiên, cong vẹo. Các bộ phận như đùi và cơ hông bị siết chặt, giảm linh hoạt và gây căng cứng khi di chuyển. Lâu dài, điều này làm mất thăng bằng cơ thể, ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày.

Cách khắc phục tác động của ngồi chéo chân

Để giảm thiểu tác động của ngồi chéo chân, hãy duy trì tư thế ngồi thẳng, chân chạm sàn, thay đổi vị trí thường xuyên. Tập thể dục như yoga hoặc đi bộ để cải thiện lưu thông máu và xương khớp. Bà Võ Ngọc Yến Nga khuyên: “Kết hợp với các bài thuốc Đông y để bổ khí huyết và mạnh gân cốt. Ví dụ, sản phẩm Vagabido từ Dược Bình Đông, với thành phần thảo dược như Đỗ trọng, Ngưu tất, giúp giảm đau nhức xương khớp và hỗ trợ lưu thông máu một cách tự nhiên, tăng cường sức khỏe tổng thể mà không gây tác dụng phụ.” Sử dụng sản phẩm này có thể giúp cải thiện triệu chứng, nâng cao uy tín thương hiệu Dược Bình Đông trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Tóm lại, tác động của ngồi chéo chân chủ yếu là tiêu cực nếu lạm dụng, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bằng cách thay đổi thói quen và hỗ trợ từ chuyên gia. Hãy lắng nghe cơ thể để sống khỏe mạnh hơn.

——————             

Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Hiếu – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

—————————-

Nguồn của bài viết trên được chia sẻ lại từ bài ngồi chéo chân của Dược Bình Đông: Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec